Τι ορίζεται ως δίδυμη/πολύδυμη κύηση
Η δίδυμη κύηση, είτε με φυσιολογική σύλληψη είτε με εξωσωματική γονιμοποίηση, αναφέρεται στην ανάπτυξη δύο εμβρύων μέσα στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό μπορεί να προκύψει είτε από τη γονιμοποίηση δύο ξεχωριστών ωαρίων (δίδυμα διζυγωτικά) είτε από τη διαίρεση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου σε δύο έμβρυα (δίδυμα μονοζυγωτικά). Η τρίδυμη κύηση είναι η ανάπτυξη τριών εμβρύων, ενώ η πολύδυμη κύηση αναφέρεται ευρύτερα σε περισσότερα από δύο έμβρυα και συνιστά κύηση υψηλού κινδύνου.
Οι πιθανότητες εμφάνισης μιας πολύδυμης κύησης επηρεάζονται από παράγοντες όπως η ηλικία της μέλλουσας μητέρας (άνω των 35 ετών), η επιλογή από πολλές γυναίκες της εξωσωματικής γονιμοποίησης, η πολυτοκία (δηλαδή η ύπαρξη πάνω από 4 τοκετούς στο ιστορικό της μέλλουσας μητέρας), καθώς και η κληρονομικότητα. Οι τιμές χοριακής δεν μπορούν από μόνες τους να δείξουν εάν μία γυναίκα είναι έγκυος σε δίδυμα ή τρίδυμα, γι’ αυτό και η πιο έγκυρη διάγνωση γίνεται μέσω υπερήχου στην κοιλιά, όταν θα έχει σχηματιστεί ο αμνιακός σάκος. Αναφορικά με το ερώτημα “Πότε φαίνεται στον υπέρηχο;”, η απάντηση είναι πως η δίδυμη κύηση μπορεί να διαγνωστεί ήδη από το πρώτο τρίμηνο, όπως και ο ακριβής προσδιορισμός του τύπου της.
Συχνότητα
Η συχνότητα εμφάνισης των πολυδύμων κυήσεων τα τελευταία 20 χρόνια έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή αύξηση, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τα προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπόθεση του Hellin, στο παρελθόν, η συχνότητα εμφάνισης των δίδυμων κυήσεων ήταν 1/80 και των τρίδυμων 1/8000, ενώ στις μέρες μας οι δίδυμες κυήσεις έχουν αυξηθεί κατά 53% και οι τρίδυμες κατά 40%. Γενικότερα, οι δίδυμες κυήσεις συνιστούν το 95% του συνόλου των πολυδύμων κυήσεων και τα πρόωρα νεογνά που προέρχονται από δίδυμες κυήσεις κυμαίνονται περίπου στο 20%. Για τον λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία και η συχνότερη προγεννητική παρακολούθηση και η συστηματική επικοινωνία με εμβρυομητρικό γιατρό, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος, τόσο για τη μητέρα όσο και για τα έμβρυα.
Τύποι πολύδυμων κυήσεων
Οι πολύδυμες κυήσεις μπορεί να είναι είτε διζυγωτικές (από περισσότερα του ενός ωάρια) είτε μονοζυγωτικές (από ένα ωάριο που διαιρέθηκε). Οι διζυγωτικές πολύδυμες κυήσεις είναι πιο συχνές (αποτελούν το 70% των δίδυμων κυήσεων) και συνήθως έχουν διαφορετικό γενετικό υλικό (το 75% είναι ιδίου φύλου και το 45% άρρενα έμβρυα), ενώ οι μονοζυγωτικές είναι πιο σπάνιες (αποτελούν το 30% των δίδυμων κυήσεων) και έχουν κοινό γενετικό υλικό (το 70% αυτών είναι γένους θηλυκού).
Τύποι με βάση τη χοριονικότητα
Οι δίδυμες κυήσεις χωρίζονται ανάλογα με τον αριθμό των πλακούντων σε:
- Διχοριονικές (κάθε έμβρυο έχει τον δικό του πλακούντα)
- Μονοχοριονικές (υπάρχει μόνο ένας πλακούντας, κοινός για τα δύο έμβρυα) – κύηση υψηλού κινδύνου
Ανάλογα με τον αριθμό των αμνιακών σάκων διακρίνονται σε:
- Διαμνιοτικές (κάθε έμβρυο βρίσκεται στον δικό του σάκο)
- Μονοαμνιοτικές (και τα δύο έμβρυα βρίσκονται μαζί στον ίδιο σάκο)
Επιπλοκές δίδυμης/πολύδυμης κύησης
Οι πολύδυμες κυήσεις συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, όπως προωρότητα, χαμηλό βάρος γέννησης, προεκλαμψία, διαβήτη κύησης και άλλες. Αυτό οφείλεται στον περιορισμένο χώρο μέσα στη μήτρα και την ανταγωνιστική ανάπτυξη των εμβρύων. Συνήθως, οι δίδυμες κυήσεις δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα, πάντα με την προϋπόθεση ότι η παρακολούθηση είναι συστηματική. Οι τρίδυμες ή τετράδυμες κυήσεις όμως, παρουσιάζουν πιο σοβαρά και πιο συχνά συμπτώματα-προβλήματα, τα οποία σχετίζονται με την υγεία της μέλλουσας μητέρας και την πιθανότητα πρώιμων και πρόωρων τοκετών. Οι τοκετοί αυτοί συνιστούν την πιο σημαντική αιτία περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας των εμβρύων και συνδέονται με τον αριθμό των κυοφορούμενων εμβρύων. Ωστόσο, η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην παρακολούθηση των πολύ χαμηλού βάρους νεογνών από εξειδικευμένους νεογνολόγους, έχουν συντελέσει στη μείωση της περιγεννητικής νοσηρότητα και θνησιμότητας. Οι χειρότερες, αν και σπάνιες, συνέπειες των πρώιμων τοκετών είναι οι εγκεφαλικές αιμορραγίες, που οδηγούν σε εγκεφαλική παράλυση.
Απώλεια
Η απώλεια ενός ή περισσότερων εμβρύων σε μια πολύδυμη κύηση (γνωστή ως “vanishing twin” ή “vanishing triplet”) είναι σχετικά συχνή, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης. Αυτό μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους, όπως είναι οι ανωμαλίες του εμβρύου ή η ανεπαρκής παροχή θρεπτικών ουσιών. Η απώλεια, ωστόσο, ενός εμβρύου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα υπόλοιπα έμβρυα θα επηρεαστούν αρνητικά.
Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Σπυρίδων Καπελής βρίσκεται στη διάθεσή σας για να λύσει οποιαδήποτε απορία σχετικά με τη δίδυμη, τρίδυμη και πολύδυμη κύηση. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και προγραμματίστε το ραντεβού σας για να συζητήσετε από κοντά ό,τι σας απασχολεί.