Η κατάψυξη ωαρίων ή αλλιώς κρυοσυντήρηση ωαρίων αποτελεί μια σύγχρονη και ασφαλή τεχνική, που δίνει τη δυνατότητα στη γυναίκα να επιλέξει εκείνη τη χρονική στιγμή κατά την οποία θέλει να μείνει έγκυος. Παρακάτω δίνονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες αναφορικά με το τι είναι ακριβώς η διαδικασία αυτή, πώς γίνεται, αν έχει παρενέργειες, μέχρι ποια ηλικία ενδείκνυται και ποιο το κόστος της.
Τι είναι
Η κατάψυξη ή κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μια τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που επιτρέπει στις γυναίκες να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για μελλοντική χρήση. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη συλλογή, την κατάψυξη και την αποθήκευση ωαρίων σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Με τον τρόπο αυτό, τα ωάρια μπορούν διατηρηθούν άθικτα και, κυρίως, λειτουργικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η κατάψυξη ωαρίων ξεκίνησε να αναπτύσσεται στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 με στόχο να βοηθήσει καρκινοπαθείς να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και, μετά το πέρας των σχετικών θεραπειών, να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα κατεψυγμένα ωάρια για την επίτευξη εγκυμοσύνης. Σήμερα, πέρα από τους ιατρικούς λόγους, η μέθοδος αυτή επιτρέπει στις γυναίκες να διατηρήσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα, ακόμα και αν επιθυμούν να καθυστερήσουν τη μητρότητα για προσωπικούς, επαγγελματικούς ή άλλους λόγους.
Πότε ενδείκνυται
Η κατάψυξη ωαρίων, αν και ξεκίνησε για συγκεκριμένους ιατρικούς λόγους, ενδείκνυται σε διάφορες περιπτώσεις, οι οποίες συνοψίζονται παρακάτω.
Ιατρικοί λόγοι
Γυναίκες οι οποίες πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία για καρκίνο ή άλλες ασθένειες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητά τους, έχουν τη δυνατότητα να καταψύξουν τα ωάρια τους πριν την έναρξη της θεραπείας και να τα χρησιμοποιήσουν όταν αυτή τελειώσει. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα θεραπευτικών κύκλων, που ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στα ωάρια.
Προσωπικοί λόγοι
Πολλές γυναίκες στις μέρες μας επιθυμούν να καθυστερήσουν τη μητρότητα για να επικεντρωθούν στην καριέρα τους ή για προσωπικούς τους λόγους, όπως το να μην έχουν βρει ακόμα τον κατάλληλο σύντροφο. Η κατάψυξη ωαρίων επιτρέπει στις γυναίκες αυτές να διατηρήσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα, εξασφαλίζοντας έτσι τη δυνατότητα για τεκνοποίηση σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν αισθάνονται έτοιμες από κάθε άποψη.
Γενετικοί λόγοι
Γυναίκες οι οποίες έχουν ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης στην οικογένειά τους ή πάσχουν από γενετικές διαταραχές που επηρεάζουν τη γονιμότητα, μπορούν και αυτές να επωφεληθούν από την κατάψυξη ωαρίων.
Επαγγελματικοί λόγοι
Οι γυναίκες που εργάζονται σε περιβάλλοντα όπου η έκθεση σε τοξίνες ενδέχεται να επηρεάσει τη γονιμότητα, μπορούν επίσης να επιλέξουν την κατάψυξη ωαρίων.
Ιδανική ηλικία για την κρυοσυντήρηση
Αναφορικά με την ηλικία η οποία συστήνεται για την κατάψυξη των ωαρίων, δεν υπάρχει ουσιαστικά κάποιος περιορισμός. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό και όπως συμβαίνει ανεξάρτητα από τη διαδικασία της κατάψυξης των ωαρίων, όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας τόσο σημειώνεται μείωση της ποιότητας των ωαρίων.
Ιδανικά, λοιπόν, προκειμένου να είναι αυξημένες οι πιθανότητες μιας επιτυχούς γονιμοποίησης στο μέλλον, η κατάψυξη των ωαρίων καλό είναι να γίνεται πριν τα 35 έτη, χωρίς να αποκλείεται όπως αναφέρθηκε προηγουμένως και η κρυοσυντήρηση στα 38, στα 40 ή και στα 45 έτη. Η χρήση των ωαρίων τα οποία έχουν καταψυχθεί μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι την ηλικία των 50 ετών.
Διαδικασία
Η διαδικασία της κατάψυξης ωαρίων περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
- Διέγερση των ωοθηκών: Η διαδικασία ξεκινά με τη χορήγηση φαρμάκων για τη διέγερση των ωοθηκών ώστε να παραχθούν πολλαπλά ωάρια. Αυτή η φάση διαρκεί περίπου 10-14 ημέρες και απαιτεί τακτικές επισκέψεις στον γιατρό για υπερηχογραφικούς ελέγχους και αιματολογικές εξετάσεις. Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να απαντηθεί ένα ερώτημα το οποίο δημιουργείται σε πολλές γυναίκες που σκέφτονται την κατάψυξη ωαρίων και αυτό είναι το αν μπορεί να γίνει κρυοσυντήρηση ωαρίων χωρίς ορμόνες. Η απάντηση είναι ότι μπορεί, αλλά πρόκειται για μια πολύ πιο απαιτητική, χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία.
- Συλλογή ωαρίων: Μόλις τα ωάρια ωριμάσουν, πραγματοποιείται η συλλογή τους μέσω μιας μικρής χειρουργικής επέμβασης που ονομάζεται ωοληψία. Η διαδικασία γίνεται υπό ελαφρά αναισθησία και διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά. Ο γιατρός χρησιμοποιεί έναν λεπτό καθετήρα που εισάγεται μέσω του κόλπου για να συλλέξει τα ωάρια από τις ωοθήκες.
- Κατάψυξη ωαρίων: Τα συλλεγμένα ωάρια καταψύχονται με δύο κύριες μεθόδους, οι οποίες είναι η αργή κατάψυξη και η υαλοποίηση (vitrification). Η υαλοποίηση είναι η συνήθης χρησιμοποιούμενη μέθοδος, καθώς ελαχιστοποιεί τη δημιουργία παγοκρυστάλλων και αυξάνει την πιθανότητα επιβίωσης των ωαρίων κατά την απόψυξη.
- Αποθήκευση: Τα κατεψυγμένα ωάρια αποθηκεύονται σε ειδικά δοχεία με υγρό άζωτο, όπου μπορούν να παραμείνουν για πολλά χρόνια χωρίς να χάσουν τη βιωσιμότητά τους.
Παρενέργειες
Η πιθανότητα να υπάρξουν παρενέργειες από τη διαδικασία της κατάψυξης των ωαρίων είναι υπαρκτή, όπως και σε οποιαδήποτε ιατρική διαδικασία. Ωστόσο, η τήρηση όλων των σχετικών πρωτοκόλλων, η γνώση και εμπειρία του γιατρού και η χρήση όλων των σύγχρονων μέσων συμβάλλουν στο να πρόκειται για μια εξαιρετικά ανώδυνη και ασφαλή τεχνική. Οι πιθανές παρενέργειες, αν και έχουν σημειωθεί σε ελάχιστες περιπτώσεις, είναι ο πόνος στην κοιλιά, το φούσκωμα, το πρήξιμο στις ωοθήκες, η ναυτία, ο έμετος ή η διάρροια από τη χρήση των φαρμάκων.
Οι μέχρι τώρα μελέτες δεν έχουν δείξει ότι η διαδικασία της κρυοσυντήρησης αυτή καθαυτή ενέχει κινδύνους για τη γυναίκα ή πως αυξάνει τις πιθανότητες ύπαρξης κάποιας γενετικής ανωμαλίας στα μωρά που θα γεννηθούν μέσω αυτής της διαδικασίας.
Κόστος
Το κόστος της κατάψυξης ωαρίων δεν είναι κοινό για κάθε μία από τις περιπτώσεις, καθώς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες οι οποίοι ενδέχεται να διαφοροποιούνται από γυναίκα σε γυναίκα. Μια πρώτη βασική πληροφορία αναφορικά με την τιμή της κρυοσυντήρησης των ωαρίων είναι πως πλησιάζει αυτό της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Πέρα από τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε γυναίκας, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κόστος από τα εξής:
- ενέσιμα φάρμακα: Τα φάρμακα τα οποία θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να επιτευχθεί διέγερση των ωοθηκών μπορεί να χρειαστούν για μικρό ή μεγάλο διάστημα, κάτι που θα καθορίσει και την τιμή τους.
- προετοιμασία και συλλογή: Η προετοιμασία, με τις ανάλογες ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις που θα κρίνουν την καταλληλότητα των ωαρίων για κρυοσυντήρηση, και η ίδια η συλλογή τους εξαρτάται και πάλι ανά περίπτωση.
- κατάψυξη – αποθήκευση: Η ετήσια συνδρομή για την κρυοσυντήρηση είναι πολύ χαμηλή, αλλά κυμαίνεται μεταξύ διαφόρων τιμών και το συνολικό κόστος για την αποθήκευσή τους θα εξαρτηθεί από το διάστημα που θα επιλέξει κάθε γυναίκα να κρατήσει αποθηκευμένα τα ωάριά της προτού τα χρησιμοποιήσει για να μείνει έγκυος.
Η κατάψυξη ωαρίων είναι η καλύτερη “επένδυση” που μπορούν να κάνουν στη μελλοντική γονιμότητα οι γυναίκες σήμερα, καθώς τους προσφέρει σημαντική ηρεμία και ασφάλεια ως προς την καθυστέρηση της μητρότητας. Παρά το κόστος, η δυνατότητα να διατηρήσουν τα ωάρια τους και η ευελιξία του να τεκνοποιήσουν στο μέλλον τη στιγμή που θα το θελήσουν πραγματικά, είναι ανεκτίμητη για πολλές γυναίκες.
Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Σπυρίδων Καπελής βρίσκεται στη διάθεσή σας για να λύσει οποιαδήποτε απορία έχετε σχετικά με την κατάψυξη ωαρίων και την κατάψυξη εμβρύων. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό μέσω τηλεφώνου σήμερα και κλείστε το ραντεβού σας για να συζητήσετε από κοντά ό,τι σας απασχολεί αναφορικά με τη διαδικασία της κρυοσυντήρησης ωαρίων