Τι είναι η ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια και συχνά επώδυνη νόσος η οποία προσβάλλει περίπου το 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, που δεν έχουν ακόμη αποκτήσει παιδί. Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη ιστού παρόμοιου με το ενδομήτριο, σε άλλα σημεία εκτός της μήτρας, όπως τις ωοθήκες, τις σάλπιγγες, την ουροδόχο κύστη, τα νεφρά, το περιτόναιο, το έντερο κ.ά. Το γεγονός αυτό προκαλεί αιμορραγία, φλεγμονή και σχηματισμό συμφύσεων με έντονο πόνο, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωση.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι ήπια έως και μέτρια ή σοβαρά. Τα κυριότερα περιλαμβάνουν:
- Έντονη δυσμηνόρροια που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου
- Βαριά αιμορραγία κατά την περίοδο (μηνορραγίες) ή και διαταραχές της περιόδου (μηνομητρορραγίες)
- Χρόνιο πόνο χαμηλά και πίσω στη λεκάνη
- Πόνο κατά τη διάρκεια και μετά τη σεξουαλική επαφή
- Γαστρεντερικές ενοχλήσεις και στομαχικές διαταραχές
- Επίπονες εντερικές κινήσεις και πόνο κατά την ούρηση, κατά τη διάρκεια της περιόδου
- Αιμορραγία στο μεσοδιάστημα ανάμεσα σε δύο περιόδους
- Δυσκοιλιότητα, διάρροια ή αίμα στα ούρα
- Χρόνια κόπωση
- Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις όπως οι μύκητες
- Υπογονιμότητα
Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών με ενδομητρίωση μπορεί να είναι ασυμπτωματικό.
Πώς προκαλείται η ενδομητρίωση;
Η ακριβής αιτία της ενδομητρίωσης δεν είναι πλήρως κατανοητή, καθώς δεν υπάρχει επίσημη επιστημονική εξήγηση. Τα αίτια πιθανώς να σχετίζονται με παλίνδρομο έμμηνο ρύση, μια τοπική μετάπλαση των ενδομήτριων κυττάρων στο νέο σημείο όπου βρίσκονται, μια τοπική ανοσολογική διαφοροποίηση του περιβάλλοντος όπου αυτά έχουν εγκατασταθεί και γενικότερα στη δημιουργία μιας άσηπτης φλεγμονής που προκαλεί τα προαναφερθέντα συμπτώματα. Τέλος, οι αιτίες της ενδομητρίωσης μπορεί να περιλαμβάνουν γενετική προδιάθεση ή ανοσολογικές ανωμαλίες.
Γενικότερα, περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ενδομητρίωση έχουν οι γυναίκες που δεν έχουν αποκτήσει παιδιά, που η περίοδός τους διαρκεί από 7 ημέρες και πάνω ή που ο κύκλος της εμμήνου ρύσεώς τους διαρκεί λιγότερο από 25 ημέρες.
Πώς ανιχνεύεται η ενδομητρίωση;
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν και να μοιάζουν με εκείνα άλλων παθήσεων. Ο γυναικολόγος, αφού προβεί σε λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και φυσική εξέταση, θα πρέπει να εκτελέσει διακολπικό υπέρηχο και μπορεί να συνταγογραφήσει απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η μαγνητική τομογραφία, αλλά και αιματολογικό έλεγχο.
Ωστόσο, η πιο έγκυρη μέθοδος διάγνωσης είναι η λαπαροσκόπηση, μια χειρουργική επέμβαση κατά την οποία ο γιατρός, χάρη στην εισαγωγή μιας μικρής κάμερας στην κοιλιά, είναι σε θέση να εντοπίσει τις εστίες και την έκταση της νόσου. Παρ’ όλα αυτά η μέθοδος αυτή δεν χρησιμοποιείται ευρέως στην Ελλαδα.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την έκτασή της, ωστόσο για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της ασθενούς, όπως η ηλικία και το ιατρικό ιστορικό της ασθένειας. Στο σημείο αυτό τίθεται το ερώτημα εάν, στο πλαίσιο της θεραπείας, ενδομητρίωση και εγκυμοσύνη μπορούν να συνυπάρξουν. Στις περιπτώσεις με ελαφρά συμπτώματα, συνήθως συστήνονται παυσίπονα. Αντίθετα, στις περιπτώσεις που ο πόνος είναι επίμονος και η γυναίκα δεν επιθυμεί να τεκνοποιήσει, συνήθως συστήνεται φαρμακευτική αγωγή με ορμονική θεραπεία σε ενέσιμη μορφή ή χάπια. Το αμέσως επόμενο στάδιο είναι το χειρουργείο, για αφαίρεση των ενδομητριακών εμφυτευμάτων μέσω λαπαροσκόπησης ή λαπαροτομίας.
Εάν η ενδομητρίωση αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά σοβαρών συμπτωμάτων. Προς αποφυγή του σχετικού άγχους, η επικοινωνία με έναν έμπειρο μαιευτήρα – γυναικολόγο, όπως είναι ο Δρ. Καπελής, για σωστή διάγνωση, εξατομικευμένη θεραπεία και ασφαλή ανάρρωση, κρίνεται επιβεβλημένη.