Τι είναι
Ως κολπίτιδα ορίζεται η μόλυνση ή φλεγμονή του κόλπου, που συνήθως οφείλεται σε μικρόβια. Οι κολπίτιδες είναι το πιο συχνό γυναικολογικό πρόβλημα, το οποίο αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Πρόκειται για έναν από τους πιο συνήθεις λόγους που επισκέπτονται τον γυναικολόγο τους κυρίως κατά την αναπαραγωγική ηλικία, αλλά και σε οποιαδήποτε ηλικία και φάση της ζωής τους, όπως είναι η εγκυμοσύνη.
Τύποι
Η κολπίτιδα διακρίνεται σε διάφορους τύπους, ανάλογα κυρίως με τον μικροοργανισμό που έχει προκαλέσει τη μόλυνση – φλεγμονή του κόλπου, ο οποίος θα καθορίσει και τη θεραπευτική γραμμή που θα προτείνει ο γυναικολόγος.
Κυτταρολυτική κολπίτιδα
Η κυτταρολυτική κολπίτιδα οφείλεται στην αυξημένη ανάπτυξη του κολπικού γαλακτοβάκιλλου. Η επακόλουθη αύξηση της οξύτητας στο ΡΗ του κόλπου προκαλεί την παραγωγή μιας χαρακτηριστικής παχύρευστης λευκωπής έκκρισης. Στην κλινική συμπτωματολογία περιλαμβάνονται ο κνησμός και η δυσπαρεύνια, σε αναλογία με τη μυκητιασική κολπίτιδα.
Μη ειδική βακτηριδιακή κολπίτιδα ή βακτηριακή κολπίτιδα
Η μη ειδική βακτηριδιακή κολπίτιδα ή βακτηριακή κολπίτιδα είναι μια αρκετά κοινή πάθηση που συχνά παραβλέπεται. Η βακτηριακή κολπίτιδα οφείλεται σε διάφορα μικρόβια που δύναται να υπάρχουν σε ασυμπτωματικές γυναίκες στη φυσιολογική κολπική χλωρίδα. Το συχνότερο, όμως, αίτιο είναι ο αιμόφιλος του κόλπου. Κλινικά χαρακτηριστική είναι η άνοδος του κολπικού ΡΗ και κυρίως η “οσμή ψαριού”.
Στην ανάπτυξη της μη ειδικής βακτηριδιακής κολπίτιδας ενέχονται διάφοροι παράγοντες κινδύνου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται το κάπνισμα, διάφορες σεξουαλικές συνήθειες, η ανεύρεση αντισωμάτων κατά του ιού του απλού έρπητα 1 και 2 και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Μυκητιασική κολπίτιδα
Η μυκητιασική κολπίτιδα ή καντιντίαση αποτελεί τη συχνότερη κολπίτιδα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Υπολογίζεται ότι μέχρι και το 75% των γυναικών θα αντιμετωπίσει ένα επεισόδιο με μύκητες στον κόλπο κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ το 45% δύο ή περισσότερα κάθε χρόνο. Συχνότερο αίτιο αποτελεί η Candida albicans που είναι υπεύθυνη για το 85-90% των μυκητιασικών κολπίτιδων.
Ασθενείς με μυκητιασική κολπίτιδα είναι δυνατόν να εμφανίζουν ερεθισμό, ερυθρότητα, κνησμό και δυσπαρεύνια, οίδημα της περιοχής ιδίως της εισόδου του κόλπου. Χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση τυροειδών εκκρίσεων ή εκκρίσεων όπως το “κομμένο γάλα”. Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό, την κλινική συμπτωματολογία και την εξέταση. Διαγνωστική μπορεί να είναι και η εξέταση κατά Παπανικολάου. Η καλλιέργεια του κολπικού εκκρίματος αποδεικνύει το είδος του μύκητα και πιο συχνά την Candida albicans (καντιντίαση).
Τριχομοναδική κολπίτιδα
Η τριχομοναδική κολπίτιδα οφείλεται στο σεξουαλικά μεταδιδόμενο μαστιγοφόρο πρωτόζωο trichomonas vaginalis. Το ποσοστό μετάδοσης είναι ιδιαιτέρως υψηλό. Χαρακτηριστικά το 70% των ανδρών έρχονται σε επαφή με τη νόσο μετά από μια απλή επαφή με μια γυναίκα – φορέα. Η τριχομοναδική κολπίτιδα είναι δυνατόν να παραμένει ασυμπτωματική. Κυρίως, όμως, παρατηρούνται άφθονα, πυώδη, δύσοσμα κολπικά υγρά, δυσουρία, δυσπαρεύνια και αιδοιοκολπικός ερεθισμός. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη κηλιδώδους αιμορραγικής κολπίτιδας (αιμορραγικές πετέχειες στα κολπικά τοιχώματα), με επέκταση και στον τράχηλο (δίκην “φράουλας”). To pH των κολπικών εκκρίσεων είναι συνήθως υψηλότερο του 5, ενώ η άμεση μικροσκόπηση αποκαλύπτει τις κινούμενες τριχομονάδες και αυξημένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων.
Μεικτές κολπίτιδες
Οι μεικτές κολπίτιδες αφορούν μια σειρά μικροοργανισμών όπως είναι τα χλαμύδια και τα μυκοπλάσματα ή και άλλα μικρόβια μόνα ή σε συνδυασμούς, τα οποία είναι δυνατόν να προκαλέσουν κολπίτιδες, χωρίς ειδική συμπτωματολογία. Μια πλήρης έρευνα στο πλαίσιο και άλλων καταστάσεων, π.χ. στείρωση ή αποβολές, θα αποκαλύψει το αίτιο.
Ατροφική κολπίτιδα
Η ατροφική κολπίτιδα σχετίζεται με την ατροφία του κόλπου και τη μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση. Η συγκεκριμένος τύπος κολπίτιδας εκφράζεται με πόνο, ιδιαίτερα κατά τη σεξουαλική επαφή, κνησμό και αίσθημα καύσου στον κόλπο καθώς και με την ανάγκη για συχνή και επείγουσα ούρηση.
Αίτια
Η αιτία που προκαλείται η κολπίτιδα σχετίζεται με τη διατάραξη της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του κόλπου. Τα αίτια εξαιτίας των οποίων μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο ποικίλλουν ανά τύπο κολπίτιδας. Ωστόσο, στην περίπτωση της πάθησης αυτής μπορούμε να αναφερόμαστε σε παράγοντες κινδύνου όπως είναι οι παρακάτω:
- λήψη αντιβιοτικών
- στρες
- μειωμένη άμυνα οργανισμού
- διάφορες ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη, το θηλασμό και την εμμηνόπαυση
- χρήση ακατάλληλων προϊόντων καθαρισμού της ευαίσθητης περιοχής
- πολύ στενά ρούχα
- συνθετικά εσώρουχα
- έντονη σεξουαλική δραστηριότητα
- χρήση σπερματοκτόνων
- αντισυλληπτικά
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της κολπίτιδας διαφέρουν ανά τύπο. Ωστόσο, τα πιο κοινά συμπτώματα της πάθησης συνολικά είναι τα παρακάτω:
- κνησμός (φαγούρα)
- ήπια ενόχληση στην περιοχή
- δύσοσμα υγρά στον κόλπο
- αίσθημα καύσου (τσουξίματος)
- αίμα στον κόλπο
- άτυπα κολπικά υγρά τόσο στην υφή όσο και το χρώμα
- πόνος κατά την ούρηση
- πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
Θεραπεία
Η θεραπεία της κολπίτιδας περιλαμβάνει σχεδόν πάντα χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει και φαρμακευτική αγωγή για τον σύντροφο της γυναίκας, αλλά αυτό εξαρτάται ανά περίπτωση. Η θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή ποικίλλει από κρέμες για τοπική επάλειψη έως χάπια για από του στόματος χορήγηση. Υπάρχουν φορές που χρησιμοποιούνται τοπικά στεροειδή για την ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Πρόληψη
Η πρόληψη για την κολπίτιδα περιλαμβάνει μια σειρά από μέτρα, τα οποία είναι πολύ σημαντικό να ακολουθούνται. Ο συχνός καθαρισμός της περιοχής (αφού πρώτα έχουν πλυθεί καλά τα χέρια) είναι το άλφα και το ωμέγα για την πρόληψη τον κολπίτιδων. Ο καθαρισμός πρέπει να γίνεται πάντα με φορά από τον κόλπο προς τον πρωκτό και όχι αντίθετα, για να μην μεταφέρονται μικρόβια. Η χρήση ισχυρών αντισηπτικών (Betadine) πρέπει να αποφεύγεται, διότι διαταράσσει την φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου, και τα αποτελέσματα είναι αντίθετα από τα αναμενόμενα.
Στο εμπόριο υπάρχει πληθώρα από σκευάσματα (σαπούνια, κολπικές πλύσεις κ.λπ.) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και είναι ειδικά για την ευαίσθητη περιοχή. Καλό είναι να προτιμώνται βαμβακερά εσώρουχα που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει.
Στη θάλασσα μετά την έξοδο από το νερό, καλό θα είναι να μην μένει για πολλή ώρα στο σώμα το βρεγμένο μαγιό. Επίσης, να επιλέγεται η πετσέτα και η ψάθα ως κάθισμα και να αποφεύγεται η άμεση επαφή με την άμμο. Κατά τη σεξουαλική επαφή, να γίνεται πάντα χρήση προφυλακτικού. Να μην γίνεται ποτέ χρήση ξένων ρούχων και πετσετών. Να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις δημόσιες τουαλέτες.
Συχνές ερωτήσεις
Κολπίτιδα: Τι είναι;
Ο όρος κολπίτιδα περιγράφει τη μόλυνση ή φλεγμονή του κόλπου, η οποία προκαλεί μια σειρά από συμπτώματα και μπορεί να προκληθεί κατά την αναπαραγωγική ηλικία ή και κατά την εμμηνόπαυση.
Φεύγει η κολπίτιδα από μόνη της;
Είναι αδύνατον να υποχωρήσει από μόνη της η κολπίτιδα, δηλαδή χωρίς φάρμακα. Ωστόσο, συστήνεται η άμεση επίσκεψη στον γυναικολόγο εφόσον υπάρχουν συμπτώματα κολπίτιδας προκειμένου να αντιμετωπιστεί γρήγορα και αποτελεσματικά.
Πώς κολλάει;
Ο τρόπος με τον οποίο μπορεί μια γυναίκα να κολλήσει κολπίτιδα εξαρτάται από τον τύπο της κολπίτιδας. Η σεξουαλική δραστηριότητα με τη συχνή αλλαγή ερωτικών συντρόφων μπορεί να ενοχοποιηθεί, όπως και η παρατεταμένη λήψη αντιβιοτικών και η χρήση μη κατάλληλων προϊόντων καθαρισμού για την ευαίσθητη περιοχή, μεταξύ άλλων.
Φεύγει με την περίοδο;
Η κολπίτιδα δεν φαίνεται να φεύγει αυτόματα με την έναρξη της περιόδου, αλλά απαιτεί συγκεκριμένη θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή μετά τη διάγνωση του γυναικολόγου.
Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Σπυρίδων Δ. Καπελής βρίσκεται στη διάθεσή σας ώστε να σας λύσει κάθε απορία για την οξεία κολπίτιδα, τη βακτηριακή κολπίτιδα, την κολπίτιδα στην εγκυμοσύνη και για την πάθηση γενικά. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και κλείστε το ραντεβού σας, ώστε να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο.