Τι είναι η κύστη στην ωοθήκη;
Η κύστη στην ωοθήκη αποτελεί έναν ανώμαλο, πολλές φορές, σχηματισμό ο οποίος περιέχει υγρό ή διάφορους ιστούς και αναπτύσσεται είτε εξωτερικά είτε στην εσωτερική επιφάνεια των ωοθηκών. Πρόκειται για μια αρκετά συνηθισμένη κατάσταση μεν, αλλά στην πλειονότητα των περιπτώσεων η κύστη ωοθήκης είναι καλοήθης. Οι κύστεις στις ωοθήκες μπορεί να είναι λίγων εκατοστών ή μεγαλύτερες και, σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, να ξεπερνούν τα 30. Αναπτύσσονται σε οποιαδήποτε ηλικία με έμφαση στην περίοδο της εφηβείας, δεν προκαλούν συνήθως κάποια ενόχληση ή πόνο και, σε πολλές περιπτώσεις, υποχωρούν από μόνες τους.
Είδη
Οι κύστεις των ωοθηκών μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις βασικές κατηγορίες, οι οποίες είναι οι λειτουργικές, οι καλοήθεις, οι κακοήθεις νεοπλασματικές και οι κύστεις ενδομητρίωσης.
Λειτουργική κύστη
Οι λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου και είναι συνήθως ακίνδυνες. Οι δύο κύριοι τύποι είναι οι θυλακικές και οι ωχρινικές κύστεις. Συνήθως υποχωρούν μόνες τους χωρίς να απαιτείται θεραπεία και σε πολλές περιπτώσεις δεν προκαλούν συμπτώματα και επιπλοκές.
Καλοήθης κύστη
Οι καλοήθεις κύστεις προέρχονται από μη καρκινικούς όγκους στις ωοθήκες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα κυστικά τερατώματα, τα ινώματα των ωοθηκών, τα κυσταδενώματα, τα οποία μπορεί να γεμίσουν με υγρό ή βλέννα, και οι δερμοειδείς κύστεις, που αφορούν κυρίως γυναίκες από 20 έως 40 ετών. Μπορεί να απαιτήσουν αφαίρεση αν μεγαλώσουν πολύ ή προκαλέσουν δυσφορία.
Κακοήθης νεοπλασματική κύστη
Οι κακοήθεις νεοπλασματικές κύστεις είναι καρκινικές και προέρχονται από κακοήθεις όγκους στις ωοθήκες. Αφορούν μεν γυναίκες σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους μετά την εμμηνόπαυση. Αυτές οι κύστεις μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος και απαιτούν άμεση ιατρική παρέμβαση, που συχνά περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση και χημειοθεραπεία.
Κύστη ενδομητρίωσης
Οι κύστεις ενδομητρίωσης, γνωστές και ως σοκολατοειδής κύστεις, σχηματίζονται όταν ιστός ενδομητρίου αναπτύσσεται στις ωοθήκες. Αυτές οι κύστεις γεμίζουν με αίμα (αιμορραγική κύστη) και μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο, ειδικά κατά την έμμηνο ρύση, και προβλήματα γονιμότητας, απαιτώντας συχνά χειρουργική αφαίρεση.
Συμπτώματα κύστεων των ωοθηκών
Τα συμπτώματα τα οποία συνδέονται με την ύπαρξη μιας κύστης των ωοθηκών δεν είναι πάντα παρόντα, ειδικά αν πρόκειται για μια λειτουργική κύστη. Έτσι, η διάγνωσή τους προκύπτει εντελώς τυχαία, κατά τη διάρκεια μιας απλής γυναικολογικής εξέτασης. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν διάφορα συμπτώματα, όπως τα παρακάτω:
- πόνος και αίσθημα πίεσης ή βάρους χαμηλά στην κοιλιά, τη μέση ή και τους μηρούς: Ο πόνος στην περιοχή της πυέλου ή της κοιλιάς είναι ένα συχνό σύμπτωμα. Αυτός ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή διακοπτόμενος και να γίνεται πιο έντονος κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή της σεξουαλικής επαφής. Σε περιπτώσεις ευμεγεθών κύστεων που οδηγούν σε συστροφή των ωοθηκών, ο πόνος θα είναι ξαφνικός και οξύς.
- φούσκωμα και δυσφορία: Η παρουσία μιας κύστης στις ωοθήκες μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα, πρήξιμο ή πίεση στην κοιλιά, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε αύξηση του βάρους.
- ακανόνιστη έμμηνος ρύση: Ορισμένες γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές στον κύκλο τους, όπως καθυστερημένη ή βαριά έμμηνο ρύση.
- δυσκολία στην ούρηση ή την αφόδευση: Μεγάλες κύστες μπορεί να πιέσουν την ουροδόχο κύστη ή το έντερο, προκαλώντας συχνουρία ή δυσκοιλιότητα.
- ναυτία και έμετος: Σε περιπτώσεις που η κύστη υποστεί ρήξη ή προκαλέσει στρέψη της ωοθήκης, μπορεί να παρουσιαστούν πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως ναυτία και έμετος.
Εάν παρατηρήσετε επίμονο πόνο ή δυσφορία στην περιοχή της πυέλου, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε ένα γυναικολόγο για να αξιολογήσει την κατάσταση και να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.
Διάγνωση
Η διάγνωση των κύστεων των ωοθηκών γίνεται μέσω κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών μεθόδων. Ο γυναικολόγος μπορεί να ανιχνεύσει μια κύστη κατά τη διάρκεια μιας τυπικής γυναικολογικής εξέτασης. Ωστόσο, για επιβεβαίωση, ενδέχεται να ζητήσει κάποιες από τις παρακάτω εξετάσεις:
- υπερηχογράφημα πυέλου, το οποίο παρέχει εικόνες της κύστης και βοηθά στον καθορισμό του τύπου και του μεγέθους της
- μαγνητική τομογραφία (MRI)
- αιματολογικές εξετάσεις για δείκτες καρκίνου (CA-125)
- λαπαροσκόπηση, για την ακριβέστερη αξιολόγηση και καθορισμό της κατάλληλης θεραπείας
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση των κύστεων των ωοθηκών είναι πάντα εξατομικευμένη, καθώς εξαρτάται από τον τύπο, το μέγεθος, τα συμπτώματα που προκαλούν αλλά και την ηλικία της γυναίκας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι λειτουργικές κύστεις υποχωρούν από μόνες τους και δεν απαιτείται θεραπεία. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει παρακολούθηση με τακτικά υπερηχογραφήματα για να ελέγξει αν η κύστη μειώνεται σε μέγεθος ή και κάποια φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να ρυθμιστεί ο εμμηνορροϊκός κύκλος και να αποτραπεί η ανάπτυξη νέων κύστεων.
Για κύστες, όμως, οι οποίες προκαλούν συμπτώματα, μεγαλώνουν ή δεν υποχωρούν, μπορεί να απαιτηθεί ιατρική παρέμβαση και αφαίρεση της κύστης, είτε με ανοιχτό χειρουργείο είτε λαπαροσκοπικά. Οι μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
Ανοιχτό χειρουργείο
Σε περιπτώσεις μεγάλων κύστεων, κακοήθειας ή επιπλοκών, όπως ρήξη ή στρέψη της ωοθήκης, μπορεί να απαιτηθεί ανοιχτό χειρουργείο. Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει μια τομή στην κοιλιακή χώρα για την αφαίρεση της κύστης και τυχόν προσβεβλημένου ιστού.
Λαπαροσκοπική αφαίρεση
Σε αυτή την ελάχιστα επεμβατική διαδικασία χρησιμοποιείται ένας λεπτός, φωτισμένος σωλήνας με κάμερα (λαπαροσκόπιο) και μικρά εργαλεία για την αφαίρεση της κύστης. Η λαπαροσκοπική αφαίρεση απαιτεί μικρές τομές, προσφέροντας ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο πόνο.
Ανάρρωση
Η ανάρρωση μετά την αφαίρεση κύστης των ωοθηκών εξαρτάται από τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης. Μετά από λαπαροσκοπική αφαίρεση, η ανάρρωση είναι συνήθως πολύ γρήγορη, με την ασθενή να επιστρέφει στις καθημερινές της δραστηριότητες μέσα σε λίγες μέρες. Η ενόχληση και ο πόνος είναι συνήθως ήπια και μπορούν να αντιμετωπιστούν με συνήθη φάρμακα.
Στην περίπτωση ενός ανοιχτού χειρουργείου, η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει 1-2 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, συνιστάται ξεκούραση, αποφυγή βαριών ασκήσεων και προσοχή στις ιατρικές οδηγίες για την αποφυγή επιπλοκών.
Η παρακολούθηση από τον γιατρό, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες που θα δοθούν στην ασθενή, είναι σημαντική σε κάθε περίπτωση ώστε να διασφαλιστεί η όσο το δυνατόν πιο άμεση και σωστή επούλωση, καθώς και η αποτροπή υποτροπών.
Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον μαιευτήρα – γυναικολόγο Δρ. Καπελή σήμερα και προγραμματίστε το ραντεβού σας. Ο γιατρός βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει αναφορικά με το κόστος και ό,τι είναι απαραίτητο να γνωρίζετε για τις κύστεις ωοθηκών και για να λύσει κάθε σας απορία!