Τι είναι
Τα κονδυλώματα (HPV) του αιδοίου και του κόλπου είναι συχνοί καλοήθεις επιθηλιακοί όγκοι στη γυναίκα. Τα κονδυλώματα (HPV) έχουν την τάση να εμφανίζονται σε περιοχές οι οποίες επηρεάζονται πιο άμεσα από τη σεξουαλική επαφή, όπως είναι ο οπίσθιος χαλινός των μικρών χειλέων του αιδοίου και οι πλάγιες περιοχές του αιδοίου. Λιγότερο συχνά μπορεί να βρεθούν γύρω από το αιδοίο, στον πρωκτό, στον κόλπο, στον δακτύλιο και στον βλεννογόνο του ορθού.
Τι είναι ο ιός HPV
Ο ιός HPV (Human Papilloma Virus), γνωστός και ως ιός ανθρώπινων θηλωμάτων, θεωρείται ο κατεξοχήν υπεύθυνος ιός για τη δημιουργία κονδυλωμάτων τόσο του δέρματος όσο και του γεννητικού συστήματος. Πρόκειται για ένα μικρό ιό, που μεταδίδεται κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή.
Τα κονδυλώματα (HPV) αποτελούν τη συχνότερη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη νόσο. Επίσης, είναι δυνατόν να μεταδοθούν κατά τον τοκετό από τη μητέρα στο νεογέννητο, αλλά αυτό συμβαίνει λιγότερο συχνά. Εδώ και κάποια χρόνια, η παρουσία τους έχει συνδεθεί με τον καρκίνο των γεννητικών οργάνων. Τα κονδυλώματα (HPV) του γεννητικού συστήματος απαντώνται πιο συχνά στα σεξουαλικώς δραστήρια άτομα ηλικίας 18-28 ετών. Επιδημιολογικά έχουν συσχετιστεί με τον αριθμό των εναλλασσόμενων συντρόφων, τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων και το κάπνισμα. Ο χρόνος επώασης της νόσου κυμαίνεται από τρεις εβδομάδες μέχρι οκτώ μήνες. Μελέτες σε γυναίκες, που έχουν συντρόφους με διαγνωσμένα κονδυλώματα, έδειξαν ότι ποσοστό 60-66% ανέπτυξε κονδυλώματα (HPV) σε περίοδο τριών μηνών.
Τύποι κονδυλωμάτων
Η λοίμωξη από τον HPV έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη τριών τύπων κονδυλωμάτων: Τα οξυτενή, τα ενδοφυτικά κονδυλώματα (σπάνια) και τα επίπεδα κονδυλώματα (HPV). Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι ανθοκραμβοειδείς, κωνικές εκβλαστήσεις που παρατηρούνται στο αιδοίο, στον κόλπο, στο περίνεο, και στον πρωκτό. Υπεύθυνοι για την εμφάνισή τους είναι στο 75% των περιπτώσεων ο τύπος 6 του ιού και στο 25% ο τύπος 11. Τα επίπεδα κονδυλώματα (HPV) συνοδεύουν συνήθως την ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου. Σήμερα, έχουν αναγνωρισθεί περισσότεροι από 300 τύποι HPV.
Πώς μεταδίδονται
Η μετάδοση του ιού HPV συμβαίνει μόνο μέσω της σεξουαλικής επαφής, είτε αυτή είναι κολπική, πρωκτική, είτε στοματική. Η μετάδοση μπορεί να συμβεί ακόμα και αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα ή ορατές αλλοιώσεις στο μολυσμένο άτομο. Τα άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και εκείνα που έχουν επαφή με σεξουαλικούς συντρόφους υψηλού κινδύνου, που έχουν δηλαδή ιστορικό πολλαπλών συντρόφων, τείνουν να κινδυνεύουν περισσότερο. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως και άτομα με ένα σεξουαλικό σύντροφο δεν κινδυνεύουν να εμφανίσουν κονδυλώματα. Η χρήση προφυλακτικού είναι πάντοτε απαραίτητη καθώς μπορεί να μειώσει κατά πολύ τον κίνδυνο μετάδοσης. Ωστόσο, το προφυλακτικό δεν παρέχει πλήρη προστασία καθώς ο ιός μπορεί να μολύνει περιοχές οι οποίες δεν καλύπτονται από αυτό.
Τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν μέσω της πολύ στενής σωματικής επαφής του δέρματος με άλλο δέρμα ή μέσα από τη χρήση ερωτικών βοηθημάτων. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, τα κονδυλώματα θα μεταδοθούν κατά τον τοκετό από τη μητέρα στο παιδί.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το στέλεχος του ιού, καθώς και την περιοχή η οποία έχει μολυνθεί. Συνήθως, τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως μικρά, ανώδυνα εξογκώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού. Τα εξογκώματα αυτά μπορεί να είναι επίπεδα ή να προεξέχουν. Ακόμα, μπορεί να είναι μεμονωμένα ή να σχηματίζουν ομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γυναίκες μπορεί να μην παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση δύσκολη χωρίς τακτικούς γυναικολογικούς ελέγχους. Στην περίπτωση που δεν είναι ασυμπτωματικά, τα κονδυλώματα ενδέχεται να κάνουν αισθητή την παρουσία τους κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή με:
- κνησμό
- αιμορραγία
- αίσθημα δυσφορίας
Διάγνωση
Η διάγνωση των κονδυλωμάτων γίνεται κυρίως μέσω κλινικής εξέτασης από έναν γυναικολόγο. Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ειδικά εργαλεία για να εξετάσει καλύτερα την περιοχή και να εντοπίσει τυχόν αλλοιώσεις. Επιπλέον, μπορεί να συστηθούν οι παρακάτω συμπληρωματικές εξετάσεις:
- τεστ Παπ: Το τεστ Παπανικολάου αποτελεί μια ασφαλή γυναικολογική εξέταση ρουτίνας, μέσω της οποίας μπορούν έγκαιρα να εντοπιστούν τυχόν κυτταρικές βλάβες.
- κολποσκόπηση: Η κολποσκόπηση διενεργείται με στόχο τον έλεγχο του τραχήλου της μήτρας και άλλων εσωτερικών γεννητικών οργάνων.
- βιοψία: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να αποκλειστούν άλλες σοβαρότερες καταστάσεις, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση
Η θεραπεία των κονδυλωμάτων εξαρτάται από τη σοβαρότητα και την έκταση της μόλυνσης. Κοινές μέθοδοι για την αντιμετώπισή τους, ειδικά όταν βρίσκονται σε αρχικό στάδιο όπου είναι ακόμα μικρά, περιλαμβάνουν την εφαρμογή κρεμών και αλοιφών τοπικά οι οποίες έχουν την ιδιότητα να καταστρέφουν τα κονδυλώματα.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση, κρυοπηξία – κρυοθεραπεία (κατάψυξη των κονδυλωμάτων) ή θεραπεία με χρήση ακτίνων λέιζερ (laser). Άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης είναι η εξαίρεση με ηλεκτροδιαθερμία, διαθερμοπηξία και το τριχλωροξικό οξύ.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να γίνεται παρακολούθηση και τακτικοί έλεγχοι για να διασφαλιστεί ότι η μόλυνση δεν επανεμφανίζεται. Ο εμβολιασμός κατά του HPV μπορεί να προστατεύσει από συγκεκριμένα στελέχη του ιού και είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τις νεαρές γυναίκες πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Συχνές ερωτήσεις
Έχω HPV, τι κάνω;
Αν διαγνωστείτε με HPV, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε τις οδηγίες του γιατρού σας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τακτικούς γυναικολογικούς ελέγχους και αποφυγή σεξουαλικής επαφής μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία. Είναι σημαντικό να λαμβάνεται εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς κάθε περίπτωση παρουσίας κονδυλωμάτων και ασθενούς είναι διαφορετική. Η μέθοδος αντιμετώπισης εξαρτάται από τον τύπο των κονδυλωμάτων, την περιοχή που έχει προσβληθεί και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, μεταξύ άλλων. Συνεπώς, η θεραπεία ενδέχεται να διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα.
HPV: Πώς κολλάει;
Ο ιός HPV μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η χρήση προφυλακτικού μειώνει μεν τον κίνδυνο, αλλά δεν τον εξαλείφει εντελώς καθώς είναι δυνατόν να μολυνθούν περιοχές τις οποίες δεν μπορεί να καλύψει το προφυλακτικό.
HPV: Πόσο ζει;
Ο ιός HPV μπορεί να επιβιώσει στο ανθρώπινο σώμα για αρκετό χρόνο χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Μπορεί να παραμείνει ανενεργός για μεγάλο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιηθεί όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενήσει. Οι τακτικοί γυναικολογικοί έλεγχοι ρουτίνας βοηθούν στο να εντοπιστούν ακόμα και αν δεν έχουν εμφανιστεί συμπτώματα.
Πώς είναι τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα συνήθως εμφανίζονται ως μικρά και ανώδυνα εξογκώματα στο δέρμα. Μπορούν να είναι επίπεδα ή προεξέχοντα, να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε ομάδες, ενώ σπάνια ενδέχεται να προκαλούν κνησμό ή δυσφορία. Η εμφάνισή τους μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή του σώματος που επηρεάζεται.
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ένας από τους πιο συχνούς ιούς που μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής και μπορεί να προκαλέσει διάφορα είδη λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των κονδυλωμάτων. Τα κονδυλώματα προκαλούνται από συγκεκριμένα στελέχη του HPV και μπορεί να επηρεάσουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού και άλλες περιοχές του σώματος. Γνωρίζοντας πώς μεταδίδονται τα κονδυλώματα, ποια είναι τα συμπτώματα με τα οποία εκφράζονται, τις εξετάσεις μέσα από τις οποίες μπορεί να γίνει με ασφάλεια η διάγνωση και ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες, μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.
Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Σπυρίδων Δ. Καπελής βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας λύσει οποιαδήποτε απορία σχετικά με το τι είναι ο ιός HPV ο οποίος δημιουργεί τα κονδυλώματα του αιδοίου και του κόλπου. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και κλείστε το ραντεβού σας, για να σχεδιάσει για εσάς το κατάλληλο πλάνο θεραπείας.