Σπερματέγχυση: Μάθετε τι είναι, πότε γίνεται και πώς λειτουργεί η διαδικασία

Τι είναι

Η σπερματέγχυση, γνωστή και ως ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI), είναι μια μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής η οποία χρησιμοποιείται για την αύξηση των πιθανοτήτων εγκυμοσύνης. Η διαδικασία, η οποία είναι ελάχιστα επεμβατική και σύντομη, παρουσιάζει σημαντική επιτυχία και περιλαμβάνει την τοποθέτηση επεξεργασμένου σπέρματος απευθείας μέσα στη μήτρα της γυναίκας κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας με τη βοήθεια ενός καθετήρα. Στόχος της σπερματέγχυσης, που μπορεί να γίνει είτε σε φυσικό κύκλο είτε μετά τη διέγερση των ορμονών με φάρμακα, είναι η αύξηση του αριθμού των σπερματοζωαρίων που φτάνουν στις σάλπιγγες και, συνεπώς, η πιθανότητα γονιμοποίησης του ωαρίου.

Πότε ενδείκνυται

Η σπερματέγχυση ενδείκνυται σε διάφορες περιπτώσεις προβλημάτων γονιμότητας, όπως είναι οι παρακάτω:

• ήπιες ανωμαλίες στο σπέρμα: Όταν ο άνδρας έχει ήπιες ανωμαλίες στον αριθμό, την κινητικότητα ή τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Ωστόσο, όταν οι διαταραχές του σπέρματος είναι πιο σοβαρές, η σπερματέγχυση δεν αποτελεί επιλογή.
• δυσλειτουργία ωορρηξίας: Όταν η γυναίκα έχει ακανόνιστους κύκλους ωορρηξίας ή δεν έχει καθόλου ωορρηξία, οπότε υποβάλλεται σε διέγερση των ωοθηκών για να προκαλέσει ωορρηξία.
• παρουσία τραχηλικής βλέννας που εμποδίζει το σπέρμα: Όταν η τραχηλική βλέννα είναι πολύ παχιά ή ανεπαρκής για να επιτρέψει τη διέλευση του σπέρματος.
• προβλήματα με τον τράχηλο: Διάφορες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν μετά από κάποια επέμβαση στον τράχηλο, όπως οι συμφύσεις και ούλωση στο επίπεδό του.
• ανοσολογικοί παράγοντες: Όταν η γυναίκα παράγει αντισώματα που επιτίθενται στα σπερματοζωάρια.
• δυσκολίες στη συνουσία: Όταν υπάρχουν προβλήματα που καθιστούν τη σεξουαλική επαφή δύσκολη ή αδύνατη.

Ακόμα, η σπερματέγχυση μπορεί να αποτελέσει και επιλογή για γυναίκες οι οποίες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί μέσω δότη σπέρματος ή ο δότης είναι απαραίτητος λόγω αζωοσπερμίας (απουσία σπέρματος). 

Ποσοστά επιτυχίας

Τα ποσοστά επιτυχίας της σπερματέγχυσης εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία της γυναίκας, η αιτία της υπογονιμότητας και η ποιότητα του σπέρματος. Γενικά, τα ποσοστά επιτυχίας κυμαίνονται μεταξύ 10% και 15% ανά κύκλο. Οι πιθανότητες αυξάνονται εάν η διαδικασία συνδυαστεί με τη χρήση φαρμάκων που προάγουν την ωορρηξία.

Διαδικασία

Η διαδικασία που ακολουθείται για τη σπερματέγχυση, αφού πρώτα έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες εξετάσεις προκειμένου να είναι ξεκάθαρη η αιτία της υπογονιμότητας, είναι πάντα εξατομικευμένη καθώς κάθε περίπτωση είναι μεμονωμένη. Η σπερματέγχυση μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του φυσικού κύκλου ή με την πρόκληση ωορρηξίας μέσω της λήψης συγκεκριμένων φαρμάκων. Το πώς γίνεται περιγράφεται παρακάτω, όπου θα δούμε τα βήματα της συνήθους διαδικασίας.

1. Παρακολούθηση του κύκλου: Ο γιατρός παρακολουθεί τον εμμηνορροϊκό κύκλο της γυναίκας για να καθορίσει την ακριβή στιγμή της ωορρηξίας. Αυτό μπορεί να γίνει με υπερηχογραφήματα και ορμονικές εξετάσεις αίματος.
2. Προετοιμασία σπέρματος: Την ημέρα της σπερματέγχυσης, το σπέρμα συλλέγεται και επεξεργάζεται στο εργαστήριο για να αφαιρεθούν οι ακατάλληλες προσμίξεις και να συγκεντρωθούν τα πιο κινητικά σπερματοζωάρια.
3. Σπερματέγχυση: Με τη χρήση ενός λεπτού καθετήρα, το επεξεργασμένο σπέρμα εισάγεται απευθείας μέσα στη μήτρα της γυναίκας. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά. Σε περίπου 15 μέρες από τη διαδικασία, η γυναίκα θα ξέρει αν έχει μείνει έγκυος.

Με φάρμακα ή χωρίς

Η σπερματέγχυση μπορεί να γίνει με ή χωρίς τη χρήση φαρμάκων. Η απόφαση εξαρτάται από την αιτία της υπογονιμότητας και τις προτιμήσεις του ζευγαριού.

Χωρίς φάρμακα

Στην περίπτωση αυτή, η σπερματέγχυση γίνεται σε φυσικό κύκλο, χωρίς τη χρήση φαρμακευτικών ουσιών. Αυτή η προσέγγιση συνιστάται όταν η γυναίκα έχει κανονικούς κύκλους ωορρηξίας.

Με φάρμακα

Η χρήση φαρμάκων που προάγουν την ωορρηξία μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας. Ειδικά σε γυναίκες οι οποίες δεν έχουν σταθερό κύκλο, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, η σπερματέγχυση γίνεται με φάρμακα.

Προετοιμασία

Η προετοιμασία για τη σπερματέγχυση περιλαμβάνει τα παρακάτω:

1. Αξιολόγηση του ιστορικού: Ο γιατρός θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό του ζευγαριού και θα πραγματοποιήσει τις απαραίτητες εξετάσεις για να διαπιστώσει την καταλληλότητα της σπερματέγχυσης.
2. Παρακολούθηση κύκλου: Η γυναίκα θα παρακολουθείται στενά κατά τη διάρκεια του κύκλου της για να προσδιοριστεί η ακριβής στιγμή της ωορρηξίας.
3. Συλλογή σπέρματος: Ο άνδρας θα δώσει δείγμα σπέρματος την ημέρα της σπερματέγχυσης, το οποίο θα επεξεργαστεί στο εργαστήριο. 

Μετά

Μετά τη σπερματέγχυση, η γυναίκα μπορεί να συνεχίσει τις κανονικές της δραστηριότητες, αν και συνιστάται να αποφύγει την έντονη άσκηση και την άρση βαριών αντικειμένων για λίγες ημέρες. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει, επίσης, κάποια φαρμακευτική αγωγή για την υποστήριξη της ωχρινικής φάσης του κύκλου.

Η γυναίκα θα κληθεί να επισκεφθεί τον γιατρό περίπου δύο εβδομάδες μετά τη διαδικασία για μια εξέταση αίματος που θα επιβεβαιώσει την εγκυμοσύνη. Αν η σπερματέγχυση δεν είναι επιτυχής, το ζευγάρι μπορεί να συζητήσει με τον γιατρό για τις επόμενες βήματα και να επαναλάβει τη διαδικασία σε επόμενο κύκλο.

Κόστος

Το κόστος της σπερματέγχυσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες του ζευγαριού. Σε γενικές γραμμές, το συνολικό κόστος προκύπτει από τον συνδυασμό των παρακάτω:

• ιατρικές επισκέψεις: Οι επισκέψεις στον γιατρό για την αξιολόγηση του ατομικού ιατρικού ιστορικού της γυναίκας και του άνδρα, προκειμένου να εντοπιστεί η αιτία της υπογονιμότητας. Ακόμα, κατά τις επισκέψεις αυτές γίνεται η παρακολούθηση του κύκλου της γυναίκας και, τέλος, έχουμε την εκτέλεση της διαδικασίας της σπερματέγχυσης.
• εργαστηριακές εξετάσεις: Πρόκειται για τις εξετάσεις αίματος και τα υπερηχογραφήματα που απαιτούνται για την παρακολούθηση της ωορρηξίας.
• επεξεργασία σπέρματος: Η διαδικασία επεξεργασίας του σπέρματος στο εργαστήριο.
• φαρμακευτική αγωγή: Εάν χρησιμοποιούνται φάρμακα για την προώθηση της ωορρηξίας, το κόστος τους πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη.

Η σπερματέγχυση είναι μια αποτελεσματική μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που μπορεί να βοηθήσει πολλά ζευγάρια να επιτύχουν την πολυπόθητη εγκυμοσύνη. Αν και τα ποσοστά επιτυχίας ποικίλλουν, η διαδικασία είναι σχετικά απλή, γρήγορη, ασφαλής και λιγότερο δαπανηρή σε σύγκριση με άλλες μεθόδους. Με την κατάλληλη προετοιμασία και την καθοδήγηση από ένα εξειδικευμένο και έμπειρο ιατρικό προσωπικό, η σπερματέγχυση μπορεί να προσφέρει μια ελπιδοφόρα λύση για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.

Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Σπυρίδων Καπελής βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει αναφορικά με τη σπερματέγχυση. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό για να κλείσετε το ραντεβού σας και μάθετε από κοντά τι είναι η σπερματέγχυση, πώς γίνεται, αν ενδείκνυται για εσάς και ό,τι άλλο είναι χρήσιμο να γνωρίζετε για τη διαδικασία αυτή.