Τι είναι ο φυσιολογικός τοκετός;
Ο φυσιολογικός τοκετός, ή αλλιώς ο φυσικός τοκετός, είναι η φυσική διαδικασία της γέννας, κατά την οποία το μωρό γεννιέται μέσω του κόλπου της μητέρας, χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης (καισαρική τομή). Πιο συγκεκριμένα, ο φυσιολογικός τοκετός είναι, ουσιαστικά, η διενέργεια των φυσιολογικών εκείνων λειτουργιών, που στοχεύουν στην αυτόματη έξοδο του εμβρύου με τους υμένες του, τον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα από τον πυελογεννητικό σωλήνα. Συνήθως, ξεκινάει μεταξύ της 38ης και της 40ής εβδομάδας, ενώ το αμέσως προηγούμενο διάστημα πριν την έναρξή του, δηλαδή προτού αρχίσουν οι πραγματικές ωδίνες, παρατηρούνται στη γυναίκα διάφορες αλλαγές, όπως είναι οι συναισθηματικές μεταπτώσεις και η σωματική κατάπτωση ή ατονία. Σε μία γυναίκα που γεννάει για πρώτη φορά ο φυσιολογικός τοκετός μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες (08-16), ενώ σε γυναίκες που έχουν γεννήσει ξανά στο παρελθόν ο τοκετός έχει πολύ μικρότερη διάρκεια.
Ενδείξεις έναρξης του τοκετού
Λίγες εβδομάδες ή ημέρες πριν τη φυσιολογική γέννα, παρατηρούνται διάφορες αλλαγές στο σώμα της γυναίκας, που την προετοιμάζουν για τον επακόλουθο τοκετό. Οι συνήθεις ενδείξεις της έναρξης του τοκετού είναι οι εξής:
- η εμπέδωση, η κάθοδος δηλαδή της κεφαλής του μωρού χαμηλότερα στη λεκάνη, γεγονός που συνεπάγεται ανακούφιση της γυναίκας από τις καούρες
- η πίεση στην πύελο, με χαμηλή οσφυαλγία και δυσφορία, πόνο στο ηβικό οστό και στη σπονδυλική στήλη και έντονη την ανάγκη για ούρηση
Στις ενδείξεις περιλαμβάνονται, επίσης:
- οι αυξημένες κολπικές εκκρίσεις, οι συσπάσεις Braxton-Hicks, δηλαδή οι «προπαρασκευαστικές ωδίνες» που βοηθούν τον τράχηλο να γίνει πιο λεπτός και μαλακός
- η απώλεια βάρους έως και 1,5 κιλού, λόγω των ηλεκτρολυτικών μεταβολών που προκαλούν οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών
- η αυξημένη ενέργεια
- το αίσθημα ναυτίας, που συνοδεύεται από συχνές κενώσεις, δυσπεψία και έμετο
Συμπτώματα επερχόμενου τοκετού
Η έναρξη του φυσιολογικού τοκετού πηγάζει από μια σειρά αλληλεπιδράσεων μεταξύ της μητέρας και του εμβρύου, το οποίο παράγει ουσίες που οδηγούν σε μεταβολή των ορμονών της εγκυμοσύνης. Αν και η έναρξη των ρυθμικών συσπάσεων, που προκαλούν διαστολή του τραχήλου, είναι εκείνη που ουσιαστικά σηματοδοτεί την έναρξη του τοκετού, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν:
- τη βλεννοαιματηρή έκκριση
- τη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων, το γνωστό δηλαδή «σπάσιμο των νερών»
- τις συστολές της μήτρας, τις ρυθμικές δηλαδή συσπάσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που γίνονται σταδιακά πιο ισχυρές, χωρίς να υποχωρούν κατά το περπάτημα ή την ξεκούραση και που προωθούν το μωρό προς τον τράχηλο της μήτρας
Διαδικασία και στάδια του φυσιολογικού τοκετού
Η διαδικασία του τοκετού αποτελείται από τρία βασικά στάδια:
Στάδιο διαστολής
Κατά το πρώτο στάδιο, που μπορεί να διαρκέσει ώρες, οι ακούσιες, επώδυνες μυϊκές συσπάσεις της μήτρας (συστολές) γίνονται πιο έντονες και συχνές, προωθώντας το μωρό προς τον τράχηλο της μήτρας. Πιο συγκεκριμένα, η συχνότητά τους είναι αρχικά 2-3 ωδίνες ανά μισή ώρα, η οποία στη συνέχεια αυξάνεται με επίμονο ρυθμό, και σταδιακά οδηγούν σε άνοιγμα του τραχηλικού σωλήνα με το κεφάλι του μωρού να φθάνει μέχρι το πυελικό έδαφος. Κατά τη διαστολή αυτή, προκαλείται μια κολπική αιμόρροια, έξοδος βλεννώδους εκκρίματος ή και «σπάσιμο των νερών».
Στάδιο εξώθησης
Στο δεύτερο στάδιο, η μητέρα συμμετέχει ενεργά και καθώς συντελείται πλήρης και τέλεια διαστολή του τραχήλου, οι συστολές της μήτρας ωθούν το έμβρυο έξω από τη μήτρα και η εξώθηση εκδηλώνεται αντανακλαστικά με την πίεση της κεφαλής στον πρωκτό και στο πυελικό έδαφος. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου μία ώρα για τις γυναίκες που γεννούν πρώτη φορά και 20 λεπτά για εκείνες που έχουν γεννήσει ξανά στο παρελθόν. Επίσης, οι συσπάσεις έχουν διάρκεια 60-90 δευτερόλεπτα και έρχονται ανά 2-4 λεπτά.
Στάδιο υστεροτοκίας – αποκόλλησης και εξόδου του πλακούντα
Το τρίτο στάδιο στοχεύει στην έξοδο του πλακούντα με τους υμένες και τον ομφάλιο λώρο και ολοκληρώνεται με την έξοδο του πλακούντα, ο οποίος αποκολλάται από τα τοιχώματα της μήτρας με την 3η ή 4η ισχυρή συστολή και τελικά αποβάλλεται κατά την επόμενη συστολή της μήτρας. Το στάδιο αυτό διαρκεί 3-5 λεπτά, ολοκληρώνεται σε 5-30 λεπτά μετά τη γέννηση του μωρού και ενθαρρύνει την άμεση έναρξη του θηλασμού, με στόχο τόσο την ενίσχυση του δεσμού της μητέρας με το μωρό, όσο και τη μείωση του κινδύνου αιμορραγίας.
Αυτό που σε κάθε περίπτωση χρειάζεται είναι η επικοινωνία σας με έναν έμπειρο και εξειδικευμένο μαιευτήρα – γυναικολόγο, ο οποίος θα σας εμπνέει εμπιστοσύνη, θα σας ενημερώνει για όλες τις διαθέσιμες επιλογές και θα σας καθοδηγεί με ασφάλεια σε κάθε βήμα της διαδικασίας, ώστε να απολαύσετε χωρίς ίχνος ανησυχίας τόσο την περίοδο της εγκυμοσύνης, όσο και τον τοκετό.
Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον μαιευτήρα – γυναικολόγο Δρ. Σπυρίδων Δ. Καπελή σήμερα και πρoγραμματίστε το ραντεβού σας, για να σας εξηγήσει από κοντά ό,τι είναι απαραίτητο να γνωρίζετε για τη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού.